Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπολογίζεται πως χρησιμοποιούνται από τους 6 στους 10 Έλληνες που έχουν πρόσβαση στο ίντερνετ. Ειδικότερα τον περσινό Ιούλιο καταγράφηκε το ρεκόρ ενεργών χρηστών στο Facebook για τη χώρα μας: κάτι παραπάνω από 7 εκατομμύρια χρήστες!
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν την ύψιστη μορφή έκφρασης ελεύθερης γνώμης, κάτι σαν μία άμεση Δημοκρατία. Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία των μέσων αυτών έχει αποκτήσει τεράστια δύναμη. Αναδεικνύει ζητήματα, ασκεί πίεση με την άμεση εξάπλωση μίας είδησης και γενικά υπάρχει αρκετός κόσμος που τα προτιμά από τα τυπικά Μέσα Ενημέρωσης για την πληροφόρησή του. Καθώς στο διαδίκτυο μπορεί ταυτόχρονα να ενημερωθεί, αλλά και να μετέχει του σχολιασμού της οποιασδήποτε είδησης. Γεγονός θεμιτό, αρκεί να γίνεται μέσα στα πλαίσια της έννομης λειτουργίας των social media και του σεβασμού στην αντίθετη γνώμη.
Αν και τα ίδια τα μέσα έχουν αυστηρούς όρους και κανόνες με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνεται ο κάθε χρήστης, ορισμένες κυβερνήσεις ανά τον κόσμο δεν έχουν διστάσει να επιβάλλουν αυστηρότερους περιορισμούς στη χρήση ή ακόμη και «κλείσιμο» των social media εν μέσω ταραχών ή έντονων κοινωνικών διαμαρτυριών.
Το πλάνο της ελληνικής κυβέρνησης
Δεν είναι λίγες οι φορές που κυβερνητικοί -ακόμα και ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής- έχουν αναφερθεί στον «πολωτικό ρόλο» των social media. Δεν αναφερόμαστε σε βωμολοχίες και απρεπείς εκφράσεις προφανώς. Αυτές δεν έχουν θέση σε καμία μορφή δημόσιου (δια)λόγου. Ούτε σε ¨εταιρίες¨ που λειτουργούν μέσω διαδικτύου με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εκεί υπάρχει έλεγχος εδώ και καιρό από τις αρμόδιες αρχές.
Η Κυβέρνηση έχει ένα συγκεκριμένο πλάνο όμως, για να επιστρέψουμε στο θέμα μας. Έναν τρόπο επιπλέον ελέγχου και περιορισμού της ανώνυμης και ελεύθερης -πάντα μέσα σε κανόνες- έκφρασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. O στόχος είναι η «όσο πιο ομαλή λειτουργία των social media, ελαχιστοποιώντας τις προσβολές και τη στοχοποίηση ανθρώπων και φορέων» σύμφωνα με τους αρμόδιους που επεξεργάζονται το νομικό και τεχνικό πλαίσιο. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Καταρχάς με νόμο που θα διεύρυνε τον έλεγχο των Αρχών στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον τα δημοφιλή social media θα υποχρεώνονταν να ορίσουν υπεύθυνο προσωπικό λειτουργίας στη χώρα μας, το οποίο θα εκτελούσε άμεσα εισαγγελικές αποφάσεις για απομάκρυνση ανεπιθύμητου περιεχομένου (posts, σελίδες, accounts κτλ).
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο θα μπορούσε να λειτουργήσει ένα πιο σκληρό νομικό πλαίσιο λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ήδη υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος από κάποιον θιγόμενο. Επίσης προβλέπεται και η αυτεπάγγελτη εισαγγελική δίωξη σε οποιαδήποτε μορφή εμπρηστικής, υβριστικής ή ανάρμοστης ανάρτησης στο διαδίκτυο. Είτε προέρχεται από λογαριασμούς πολιτών είτε από Μέσα και σελίδες.
Κατά την ταπεινή μας άποψη πρόκειται για ένα αρκετά δύσκολο εγχείρημα. Θεωρούμε πως είναι εξαιρετικά λεπτή η γραμμή που δεν πρέπει να ξεπεραστεί. Η γραμμή ανάμεσα στην ελευθερία της έκφρασης μέσα σε σύννομα όρια και στον έλεγχο αυτής. Έτσι ώστε να μην υπάρξει καμία υπόνοια περί ελέγχου της ελεύθερης αποτύπωσης γνώμης και άποψης.