ΧΑΜΟΣ από δημοσκοπήσεις. Να φαν κι οι κότες. Η συζήτηση για το κατά πόσο έγκυρες είναι, καλά κρατεί εδώ και χρόνια. Ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Σε γενικές γραμμές το κόμμα που προηγείται, δέχεται σαν θέσφατο τα γκάλοπ, οι παρατάξεις που υπολείπονται σε ποσοστά τις αμφισβητούν και πάει λέγοντας. Και τα τελευταία χρόνια η συζήτηση φουντώνει, κυρίως, με αφορμή πως οι δημοσκοπήσεις απέτυχαν σχεδόν ολοκληρωτικά να «πιάσουν» τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στις τελευταίες εκλογές. Και όντως υπήρχε πολύ μεγάλη απόκλιση. Εξαιρετικά μεγαλύτερη του στατιστικού λάθους.
Το θέμα μας σήμερα δεν είναι οι δημοσκοπήσεις του τότε, αλλά του σήμερα. Με ένα παράδειγμα από όχι και τόσο παλιές μετρήσεις.
Ήταν τέτοιες μέρες πέρσι.
Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είχε εκλέξει τον Νίκο Ανδρουλάκη στην αρχηγία του και όπως ήταν φυσικό είχαν έρθει στο φως της δημοσιότητας 2-3 σφυγμομετρήσεις με αφορμή την αλλαγή ηγεσίας στο ιστορικό (πλην αμαρτωλό) κόμμα.
Σίγουρα θα θυμάστε τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ «που ανέβαιναν και απειλούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ». Ποσοστά της τάξης του 15%, του 18% κλπ. Την ίδια ακριβώς περίοδο, στις ίδιες μετρήσεις αφενός ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχανε κάποιο φοβερό ποσοστό, αφετέρου η Νέα Δημοκρατία «κρατούσε» ψηλά, πάνω από το 30%.
Χοντρικά οι δημοσκοπήσεις των ημερών εκείνων έδιναν ΝΔ 33%, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ 25%, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ 17% (βλ. photo, metron alanysis 20 Ιαν. 2022). Η Νέα Δημοκρατία, κρατούσε ψηλά λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ παγιωμένος στο +-25 και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να αγγίζει το 20%, με ποσοστά διπλάσια των εκλογικών του αποτελεσμάτων!
Σήμερα, έναν χρόνο μετά, το σκηνικό για το ΠΑΣΟΚ έχει αλλάξει. Η παράταξη του πολύπαθου κ. Ανδρουλάκη επανέρχεται (δημοσκοπικά) στο 8% και η διαφορά των δύο πρώτων παραμένει στο συν πλην 7, με ποσοστά στο 32 – 25. Ωστόσο το παζλ των κομμάτων που διεκδικούν την είσοδο στη Βουλή δεν έχει αλλάξει δραματικά. Εκτός από το ανακάτεμα στα ακροδεξιά, δεν υπάρχει κάτι «νέο».
Εν ολίγοις, αρχές του 2022 το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έβρισκε 10 μονάδες, χωρίς να χάνει κάτι ιδιαίτερο η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έναν χρόνο μετά χάνει αυτές τις 10 μονάδες και πάλι χωρίς να τις κερδίζει η ΝΔ ή ο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα η Νέα Δημοκρατία, ενώ χάνει ένα πολύ μικρό ποσοστό, το οποίο οι δημοσκόποι το «φωτογραφίζουν» να πηγαίνει στο Κόμμα Κασιδιάρη, δεν έχει άλλες αξιόλογες δημοσκοπικά μεταβολές.
Αυτό λοιπόν, το 10% που μπαινοβγήκε στο ΠΑΣΟΚ, μοιάζει αόρατο. Εκτός αν πρόκειται για ανθρώπους που μετατοπίζονται από το κέντρο προς την ακροδεξιά, προσπερνώντας τη Νέα Δημοκρατία… Κάτι που δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα, αλλά ας το δεχτούμε ως εργαστηριακό σενάριο.
Το «αόρατο» 10% στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, προσπαθούν οι δημοσκόποι να το απορροφήσουν στην εξήγηση-αστερίσκο που βάζουν πλέον, αναφερόμενοι σε «ΕΚΤΙΜΗΣΗ πρόθεσης ψήφου». Σε αντίθεση με το παραδοσιακό «Πρόθεση Ψήφου».
Καταλήγοντας, το παράδειγμα που δίνουμε δεν αναφέρεται ούτε σε ΄μαγειρέματα΄, ούτε σε «στημένα γκάλοπ». Αυτά μπορεί να υπάρχουν, μπορεί και όχι. Η αδυναμία όμως των εταιριών να πιάσουν μία ρεαλιστική απεικόνιση της βραχυχρόνιας διάθεσης των ψηφοφόρων είναι πλέον δεδομένη και μετρημένη. Και σε πραγματικά εκλογικά αποτελέσματα, αλλά και στα παράδοξα των ποσοστιαίων μεταβολών στις μετρήσεις.