Οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και των καυσίμων είναι η πιο ανυπόφορη μορφή πληθωρισμού.
Μία πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του Economist, βλέπει ένα κύμα «πεινασμένων και αγριεμένων» ανθρώπων (hungry and angry) να απειλεί την κοινωνική συνοχή και ειρήνη σε διάφορες μεριές του κόσμου μας.
Εάν οι τιμές των επίπλων ή των ηλεκτρονικών συσκευών αυξηθούν, οι άνθρωποι μπορούν να καθυστερήσουν μια αγορά ή ακόμα και να την ακυρώσουν. Αλλά δεν μπορούν να σταματήσουν να τρώνε. Ομοίως, τα έξοδα μετακίνησης, εάν δεν καλυφθούν θα κάνουν πραγματικά πολύ δύσκολη την προσέγγιση της εργασίας, σε ανθρώπους που πρέπει να διανύσουν μία μεγάλη απόσταση. Έτσι, όταν τα τρόφιμα και τα καύσιμα αυξάνονται, το βιοτικό επίπεδο τείνει να πέφτει απότομα. Ο πόνος είναι πιο έντονος για τους κατοίκους των πόλεων στις φτωχές χώρες, οι οποίοι ξοδεύουν ένα τεράστιο μέρος του εισοδήματός τους σε ψωμί, σιτηρά, λαχανικά και εισιτήρια στα ΜΜΜ.
Σε αντίθεση με τον αγροτικό πληθυσμό, δεν μπορούν για παράδειγμα, να καλλιεργήσουν τις δικές τους καλλιέργειες – αλλά μπορούν να ξεσηκωθούν.
Economist
Την τελευταία φορά που ο κόσμος υπέστη ένα σοκ στις τιμές των τροφίμων όπως το σημερινό, οδηγηθήκαμε στην Αραβική Άνοιξη, ένα κύμα εξεγέρσεων που ανέτρεψε τέσσερις προέδρους και οδήγησε σε φρικτούς εμφυλίους πολέμους στη Συρία και τη Λιβύη. Δυστυχώς, η εισβολή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία έχει ανατρέψει για άλλη μια φορά τις αγορές σιτηρών και ενέργειας. Οι σύμμαχοι, οι εταίροι αλλά και οι «εχθροί» της Ρωσίας δεν ήταν προετοιμασμένοι. Όχι απλά για τον πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος, αλλά ούτε και για την πολυεπίπεδη κρίση ως αποτέλεσμά του.
Τα τελευταία χρόνια, πριν ο πλανήτης ηρεμήσει από την οικονομική κρίση του 2008, η φονική νόσος Covid-19 εξελίχθηκε σε πανδημία και πριν πέσει η σκόνη της, η ενεργειακή κρίση και κατόπιν ο πόλεμος στην Ουκρανία, προκάλεσαν αλυσιδωτές συνέπειες, σε κοινωνίες χτυπημένες ψυχολογικά και βασανισμένες οικονομικά.
Από τη Σρι Λάνκα μέχρι το Βέλγιο και από τις ΗΠΑ μέχρι την Αλβανία, υπάρχουν από σπίθες αναταραχής έως έντονες διαμαρτυρίες. Ανθρώπων που δείχνουν πως φτάνουν στα όριά τους. Οικονομική και ενεργειακή κρίση, διαφθορά, ανθρώπινα δικαιώματα και οποιοσδήποτε άλλο λόγος ίσης ή μικρότερης βαρύτητας, προκαλεί τα πλήθη σιγά σιγά.
Στη χώρα μας -ευτυχώς- δεν έχουμε ακόμη ακραίες διαμαρτυρίες. Ο κόσμος μοιάζει περισσότερο κουρασμένος παρά εξεγερμένος. Το ζήτημα είναι πως δεν υπάρχει κάποια ενθαρρυντική ανάλυση για το άμεσο μέλλον. Αντιθέτως, οι ειδικοί κάνουν λόγο για έναν δύσκολο χειμώνα που έχουμε μπροστά μας. Και το καλοκαίρι, όσο έμεινε, μαζί με το Φθινόπωρο, εύχομαι να κυλήσουν ήρεμα από όλες τις απόψεις, διότι πιθανή έλλειψη βασικών αγαθών και η διατήρηση των τιμών ενέργειας και υπηρεσιών στα ύψη, μπορούν να φέρουν απρόβλεπτα αποτελέσματα. Τα οποία θα διογκώσει η προσώρας σχετικά ψύχραιμη αντιμετώπιση των κρίσεων από τους πολίτες, που μοιάζει περισσότερο να συγκεντρώνεται παρά να εκτονώνεται.
Και αν στα σκληρά χρόνια των μνημονίων υπήρχε ο κόσμος στις πλατείες που συγκεντρωνόταν για «την αξιοπρέπεια της χώρας απέναντι στους δανειστές», στο άμεσο μέλλον προβλέπεται να ορθώνει ανάστημα για μία υπόθεση ζωτικής σημασίας: Τη σίτιση, τη θέρμανση, την επιβίωση.